ปตท. ให้ความสำคัญกับการบริหารจัดการสายโซ่อุปทานอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อป้องกันและลดผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และการกำกับดูแลที่อาจเกิดขึ้นตลอดสายโซอุปทาน เพราะปตท. ตระหนักดีว่าผลการดำเนินงานของการบริหารจัดการนี้สามารถส่งผลกระทบต่อความไว้วางใจของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียโดยตรง ยิ่งไปกว่านั้น ปตท. จำเป็นปรับปรุงและพัฒนาการดำเนินการภายในสายโซ่อุปทานอย่างสม่ำเสมอ เพื่อตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงในบริบทธุรกิจและสิ่งแวดล้อมปัจจุบันได้อย่างทันท่วงที
ปตท. แบ่งการจัดการสายโซ่อุปทานเป็น 2 ระดับ ได้แก่ ระดับส่วนกลางและระดับธุรกิจ โดยระดับส่วนกลาง รับผิดชอบดูแลการจัดหาสินค้าและการจัดจ้างการบริการทั่วไป รวมทั้งกำกับดูแลและส่งเสริมการสร้างมูลค่าเพิ่มของบริษัทในกลุ่ม สำหรับระดับธุรกิจ รับผิดชอบการจัดหาสินค้าโดยแบ่งตามความต้องการของแต่ละกลุ่มธุรกิจ ได้แก่ การจัดหาสินค้าประเภทปิโตรเลียม หรือสินค้าที่ใช้ในกระบวนการผลิต ซึ่งเป็นสินค้าที่มีมูลค่าการซื้อขายสูง ได้แก่ วัตถุดิบตั้งต้นสำหรับการกลั่น การค้าระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้องกับการค้าน้ำมันดิบและผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียมประเภทอื่นๆ
แนวทางการปฏิบัติอย่างยั่งยืนของผู้ค้า
ปตท. กำหนดแนวทางการปฏิบัติอย่างยั่งยืนของผู้ค้า โดยมีเนื้อหาและขอบเขตของแนวทางการปฏิบัติสอดคล้องกับระเบียบ ข้อบังคับ และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ครอบคลุมประเด็นด้านจริยธรรมในการดำเนินธุรกิจ ความรับผิดชอบต่อสังคม อาชีวอนามัย ความปลอดภัย และการจัดการด้านสิ่งแวดล้อม ซึ่งได้จัดทำทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ มีผลบังคับใช้กับผู้ค้าที่ทำสัญญากับ ปตท. ในวงเงินตั้งแต่ 2 ล้านบาทขึ้นไป และ/หรือ งานที่อาจส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม รวมถึงผู้ค้าที่ต้องการขึ้นทะเบียนเป็นผู้ค้ากับ ปตท. นอกจากนี้ ปตท. ได้กำหนดยุทธศาสตร์การส่งเสริมและการบริหารจัดการผู้ค้า เพื่อสื่อสารทิศทางการดำเนินงาน แนวทางการปฏิบัติที่เหมาะสม และความรู้ด้านนโยบายการจัดหาตามแนวทางการปฏิบัติอย่างยั่งยืนกับผู้ค้าทั้งหมด โดยมีช่องทางการสื่อสารที่หลากหลาย เช่น งานสัมมนาผู้ค้าประจำปี และเว็บไซต์ เป็นต้น
แนวทางการปฏิบัติอย่างยั่งยืนของผู้ค้า ปตท.
การประเมินความเสี่ยงของผู้ค้า
ปตท. จัดโครงสร้างทะเบียนผู้ค้าให้เอื้อต่อการบริหารจัดการความเสี่ยงของผู้ค้าอย่างรัดกุม เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานการจัดซื้อจัดจ้างอย่างยั่งยืน และป้องกันผลกระทบต่อการดำเนินธุรกิจของ ปตท. โดยทำการประเมินความเสี่ยงของผู้ค้ากลุ่มหลัก ตามโครงสร้างทะเบียนผู้ค้า ปตท. ใน 2 มิติ ได้แก่
- ผู้ค้าที่มีความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และการกำกับดูแลกิจการของผู้ค้า
- ผู้ค้าที่มีความเสี่ยงต่อการดำเนินงานของ ปตท. เช่น มูลค่าการจัดหาหลักของ ปตท. การจัดหาสินค้า/บริการหลักของ ปตท. และการจัดหาสินค้า/บริการที่ไม่สามารถทดแทนกันได้ เป็นต้น
ผลการประเมินระดับความเสี่ยงกลุ่มงานสินค้าและบริการของ ปตท. เป็นปัจจัยที่ส่งผลให้การบริหารกลุ่มงานผู้ค้าและแนวทางการบริหารจัดการผู้ค้า แตกต่างกัน โดยแบ่งเป็น 3 ระดับ ดังนี้
| ระดับการบริหารกลุ่มงานผู้ค้า | ความหมาย | กลยุทธ์ในการบริหารจัดการ | เครื่องมือในการบริหารจัดการ |
|---|---|---|---|
| 1. Critical/Strategic | กลุ่มผู้ค้าที่มีกิจกรรมการดำเนินงานที่มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดผลกระทบในระดับรุนแรงต่อผู้ค้าเองและต่อชุมชนโดยรอบ ซึ่งจะส่งผลกระทบที่รุนแรงต่อผู้ซื้อทั้งทางด้านธุรกิจและภาพลักษณ์องค์กร | พัฒนาความสัมพันธ์และพลังร่วมทางธุรกิจในระยะยาว เพื่อเสริมสร้างศักยภาพในการดำเนินธุรกิจร่วมกันและสร้างมูลค่าเพิ่ม |
|
| 2. Key | กลุ่มผู้ค้าที่มีกิจกรรมการดำเนินงานที่ผลิตภัณฑ์กระจายไปสู่ผู้บริโภค ซึ่งมีผลกระทบสูงต่อผู้ซื้อทั้งด้านธุรกิจและภาพลักษณ์องค์กร | พัฒนาความสัมพันธ์ระยะยาวเพื่อควบคุมค่าใช้จ่าย/ความเสี่ยง และรักษาระดับการแข่งขัน |
|
| 3. Manage / Routine | กลุ่มผู้ค้าที่มีกิจกรรมการดำเนินงานส่วนใหญ่ในเชิงปฏิบัติการ ซึ่งอาจมีผลกระทบต่อชุมชนหรือบริเวณใกล้เคียง ซึ่งมีความเสี่ยงน้อยถึงปานกลางต่อผู้ซื้อ | รักษาความสัมพันธ์ตามผลการดำเนินงาน และมีการบริหารจัดการค่าใช้จ่ายและความเสี่ยงตามความต้องการของลูกค้า |
|
ทั้งนี้ การบริหารจัดการความเสี่ยงในสายโซ่อุปทาน กลุ่ม ปตท. จะดำเนินการตามแผนบริหารจัดการเหตุฉุกเฉิน และภาวะวิกฤตของกลุ่ม ปตท. และแผนบริหารจัดการภาวะวิกฤตและบริหารความต่อเนื่องทางธุรกิจ (Business Continuity Management: BCM) โดยมีการบริหารจัดการในภาพรวมผ่านศูนย์บริหารจัดการเหตุฉุกเฉิน/ภาวะวิกฤติและบริหารความต่อเนื่องทางธุรกิจ ทั้งยังมีการซ้อมแผน BCM ร่วมกันเป็นประจำทุกปี ระหว่างหน่วยงานภายในและภายนอกองค์กร รวมถึงการจัดการหลังเกิดเหตุ และการกลับเข้าสู่ภาวะปกติ รวมถึงมีการตรวจติดตามแผน BCM จากหน่วยงานภายนอกเพื่อติดตาม/ทบทวนให้การบริหารจัดการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับสถานการณ์
สำหรับการลดความเสี่ยงด้านการขาดแคลนพลังงาน ปตท. ยังคงประยุกต์ใช้หลักการ BCM อย่างต่อเนื่อง ปี 2561 ได้มีการซ้อมแผนสำหรับเหตุการณ์ Black Swan ในรูปแบบการจำลองสถานการณ์ และการฝึกซ้อมแผนบนโต๊ะ ซึ่งจำลองสถานการณ์ที่ส่งผลกระทบต่อสายโซ่คุณค่าก๊าซธรรมชาติและปิโตรเคมี โดยมีการเชื่อมต่อกับศูนย์บริหารจัดการเหตุฉุกเฉินและบริหารความต่อเนื่องของหลายกลุ่มธุรกิจ เพื่อเป็นการเสริมสร้างความเข้าใจในกระบวนการจัดการภาวะวิกฤต การสื่อสารกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย รวมถึงการบริหารจัดการด้านต่างๆ เพื่อสร้างความมั่นใจว่า ปตท. จะสามารถดำเนินธุรกิจได้อย่างต่อเนื่อง สอดคล้องกับพันธกิจในการดูแลผลประโยชน์ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และการดำเนินธุรกิจอย่างยั่งยืน ทั้งนี้จากการปรับโครงสร้างด้วยการโอนกิจการของหน่วยธุรกิจน้ำมัน ตลอดจนหุ้นของบริษัทที่เกี่ยวข้องให้แก่ บริษัท ปตท. น้ำมันและการค้าปลีก จำกัด (มหาชน) พบว่ายังมีจุดที่สามารถปรับปรุงเพื่อให้การดำเนินงานในภาวะฉุกเฉินมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น จึงได้มีการลงนามบันทึกความเข้าใจ ร่วมกันในการบริหารจัดการในภาวะฉุกเฉินต่อไป
การบริหารจัดการผู้ค้า
ปตท. จัดทำมาตรการบริหารจัดการผู้ค้า เพื่อให้การดำเนินงานของผู้ค้าเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด สามารถตอบสนองความต้องการสินค้าที่เพิ่มมากขึ้น บรรลุเป้าหมาย สามารถรักษาคุณภาพของสินค้าและความสัมพันธ์อันดีระหว่างผู้ค้าและ ปตท. รวมทั้งเป็นการเสริมสร้างความตระหนักถึงจุดยืนขององค์กรด้านความยั่งยืนแก่ผู้ค้า
ระดับส่วนกลาง
ปตท. กำหนดมาตรฐานการคัดเลือก ประเมิน และตรวจสอบผู้ค้าอย่างยุติธรรมและโปร่งใส ยึดหลักความยั่งยืนทางธุรกิจ ความน่าเชื่อถือของผู้ค้า รวมถึงความสามารถในการตอบสนองความต้องการของ ปตท. โดยการบริหารจัดการผู้ค้าประกอบด้วย การจัดทำทะเบียนผู้ค้า เพื่อคัดเลือกผู้ค้าที่มีศักยภาพร่วมธุรกิจโดยใช้แบบสอบถามประเมินศักยภาพของผู้ค้า ทั้งคุณสมบัติทางการค้า เทคนิค คุณภาพ ความพร้อมของการบริการ กำลังการผลิต การขนส่ง ความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม มาตรฐานอุตสาหกรรม ผู้ค้าต้องสามารที่จะดำเนินธุรกิจตามแนวทางการปฏิบัติอย่างยั่งยืนของผู้ค้า ปตท. ได้ โดยผู้ค้าที่ได้คะแนนประเมินไม่ผ่านตามเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด จะไม่ได้รับการอนุมัติให้อยู่ในทะเบียนผู้ค้า ซึ่งโดยการบริหารจัดการทะเบียนผู้ค้าอยู่ภายใต้การดูแลของคณะกรรมการคัดเลือกผู้ค้าและคณะทำงานทะเบียนผู้ค้า นอกจากนี้ ปตท. ได้เพิ่มเติมเงื่อนไขต่างๆ ในข้อกำหนด สำหรับงานจัดหาทุกงานเพื่อให้มั่นใจว่าผู้ค้าดำเนินงานตามแนวทางการปฏิบัติอย่างยั่งยืน
ทั้งนี้ เพื่อเสริมสร้างความพึงพอใจของผู้ค้า และเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างผู้ค้าและปตท. จึงได้มีการจัดงานสัมมนาผู้ค้าขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยมีเป้าหมายหลัก เพื่อสื่อความนโยบาย ทิศทางและแนวทางการดำเนินงานธุรกิจ พร้อมทั้งเปิดโอกาสให้มีการแลกเปลี่ยนข้อมูล ข้อคิดเห็นระหว่างผู้ค้าและปตท. รวมทั้งได้มีการสำรวจความพึงพอใจของผู้ค้าในการจัดซื้อจัดจ้างและบริหารสัญญาทุกครั้งหลังกระบวนการจัดซื้อจัดจ้างและเมื่อสิ้นสุดกระบวนการบริหารสัญญา เพื่อนำมาปรับปรุงและพัฒนาธุรกิจให้ให้เติบโตอย่างยั่งยืนร่วมกัน
ระดับธุรกิจ
ปตท. กำหนดกลยุทธ์การบริหารจัดการห่วงโซ่อุปทานการจัดหาน้ำมันสำเร็จรูป ก๊าซปิโตรเลียมเหลว และเชื้อเพลิงชีวภาพ โดยเน้นคุณภาพและปริมาณส่งมอบที่ถูกต้อง รวดเร็ว ปลอดภัย เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และมีการดำเนินงานที่โปร่งใส ตรวจสอบได้ ทั้งในส่วนของ ปตท. และผู้ค้า รวมทั้งสนับสนุนส่งเสริมการสร้างมูลค่าเพิ่มในภาพรวมของบริษัทในกลุ่ม ปตท. ที่อยู่ในห่วงโซ่อุปทานการจัดหาน้ำมันสำเร็จรูป ก๊าซปิโตรเลียมเหลว และเชื้อเพลิงชีวภาพ
นอกจากนี้ ในการจัดทำสัญญาซื้อขายระยะสั้นและระยะยาว รวมถึงขั้นตอนการดำเนินงานที่ระบุปริมาณการซื้อขายและช่วงเวลาส่งมอบล่วงหน้ากับผู้ค้ากลุ่มโรงกลั่นและผู้ค้าเชื้อเพลิงชีวภาพ จะมีข้อกำหนดด้านการดำเนินงานด้านสิ่งแวดล้อมและสังคม และการดำเนินงานที่เป็นเลิศรวมอยู่ในสัญญาตามแนวทางการปฏิบัติอย่างยั่งยืนของผู้ค้า ยิ่งไปกว่านั้น ปัจจัยด้านจริยธรรมทางธุรกิจ ความรับผิดชอบต่อสังคม ความปลอดภัย และสิ่งแวดล้อม (ESG) ถือเป็นหนึ่งในเกณฑ์ขั้นต่ำสำหรับการคัดเลือกเชิงปริมาณหรือคุณภาพของผู้ค้า ทั้งกลุ่มในสัญญาที่มีอยู่เดิมและสัญญาใหม่ การประเมินนี้สอดคล้องตามแผนกลยุทธ์การบริหารจัดการสายโซ่อุปทานของ ปตท. ประกอบด้วย ด้านคุณภาพ เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และชุมชน
การตรวจสอบและประเมินผู้ค้า
ปตท. มีกระบวนการตรวจสอบและประเมินผู้ค้า เพื่อประเมินประสิทธิภาพการดำเนินงานและความเสี่ยง กำหนดแผนการแก้ไข ประเมินผลภายหลังดำเนินการแก้ไขตามแผนร่วมกัน โดยคำนึงถึงคุณภาพ/ปริมาณ/ความปลอดภัยในการผลิตและส่งมอบ ข้อกำหนดเบื้องต้นของ ปตท. รวมถึงข้อกำหนดขั้นต่ำตามกฎหมายแรงงาน กฎหมายสิ่งแวดล้อม และมาตรฐานการจัดการต่างๆ เช่น มาตรฐาน ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001 เป็นต้น
ปตท.กำหนดแผนการตรวจสอบและประเมินผู้ค้าอย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2559 จนถึงปัจจุบัน โดยในปี 2562 มีการดำเนินการตรวจประเมินผู้ค้าที่มีระดับความเสี่ยงสูงตามการประเมินความเสี่ยงจากการดำเนินงานด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ร่วมกับการวิเคราะห์มูลค่าการใช้จ่ายต่อปี จำนวน 12 ราย โดย ปตท.ได้ดำเนินการตามแผนการตรวจประเมินตามที่กำหนดไว้ครบถ้วน คิดเป็นร้อยละ 100 ของแผนงานประจำปี ทั้งนี้ในการตรวจประเมินผู้ค้าด้านการดำเนินงานอย่างยั่งยืน (ESG) พบว่ามีผู้ค้าที่ผ่านเกณฑ์ตามที่ ปตท. กำหนด โดยได้รับผลการประเมินมากกว่าหรือเท่ากับ 2.5 จากคะแนนเต็ม 4 จำนวนทั้งสิ้น 11 ราย และมีผู้ค้าจำนวน 1 รายได้รับผลการประเมินน้อยกว่า 2.5 เนื่องจากพบความไม่สอดคล้องตามที่ ปตท. กำหนด ได้แก่ ผู้ค้ายังไม่ได้กำหนดให้มีแผนสำรองสินค้าและบริการให้เพียงพอในกรณีเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉิน และยังไม่ได้กำหนดให้มีการฝึกอบรมกรณีฉุกเฉินหรือการซ้อมหนีไฟให้แก่พนักงาน และยังไม่ได้กำหนดให้มีการจัดการวัตถุอันตรายจากกระบวนการให้ครบถ้วนตามมาตรฐานที่กำหนด ซึ่งถือว่าเป็นประเด็นความเสี่ยงที่สำคัญ โดยปัจจุบันผู้ค้าได้จัดทำแผนการแก้ไขเรียบร้อยแล้ว
หมายเหตุ: เกณฑ์การประเมิน ESG มีคะแนนเต็ม 4 คะแนน บริษัทที่รับการตรวจประเมินต้องได้รับคะแนนมากกว่าหรือเท่ากับ 2.5 จึงจะถือว่าผ่าน ESG ของ ปตท.ระบบการบริหารจัดการด้านความมั่นคง ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสิ่งแวดล้อมสำหรับคู่ค้าและผู้รับเหมา
ปตท. พัฒนาระบบจัดการความมั่นคง ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสิ่งแวดล้อม (SSHE) สำหรับคู่ค้าและผู้รับเหมา เพื่อเป็นแนวทางในการควบคุมและบริหารการดำเนินงาน โดยมีองค์ประกอบที่สำคัญ ได้แก่
- การผนวกเกณฑ์การคัดเลือกด้าน SSHE เข้ากับกระบวนการจัดซื้อจัดจ้าง
- การระบุและประเมินความเสี่ยงด้าน SSHE ของผู้รับเหมา การกำหนดภาระความรับผิดชอบด้าน SSHE ที่อาจจะเกิดขึ้น แนวทางการควบคุมและดำเนินงาน การรายงานประสิทธิผลการดำเนินงานด้าน SSHE ของผู้รับเหมาตามที่กำหนด
- การพัฒนาโครงการผลักดันให้มีการปรับปรุงประสิทธิภาพของการจัดการ SSHE สำหรับผู้รับเหมาให้ดียิ่งขึ้น เช่น ระบบการประเมินผลการดำเนินงานด้าน SSHE ของผู้รับเหมาในช่วงการซ่อมใหญ่ การอบรมให้ความรู้ SSHE กับผู้รับเหมาในงานที่มีความเสี่ยงเฉพาะ ระบบข้อเสนอแนะด้าน SSHE สำหรับผู้รับเหมา เป็นต้น
- การสื่อสารความคาดหวังด้าน SSHE ต่อผู้รับเหมาผ่านหลายช่องทาง เพื่อให้ผู้รับเหมาตระหนัก พัฒนาตนเอง และเตรียมพร้อมอยู่เสมอที่จะตอบสนองความต้องการของ ปตท.
- การสนับสนุนผู้รับเหมาให้มีการปรับปรุงพัฒนาด้าน SSHE เพื่อให้มีมาตรฐานการดำเนินการตามที่ ปตท. คาดหวัง
นอกจากนี้ ปตท. มีระบบการปฏิบัติสู่ความเป็นเลิศกลุ่ม ปตท. (Operational Excellence) ซึ่งครอบคลุม ระบบการบริหารผู้ค้าและผู้รับเหมา (Management of Contractor and Supplier) เพื่อให้มั่นใจได้ว่าสินค้าและบริการที่ผู้ค้าและผู้รับเหมาส่งมอบจะเป็นไปตามเงื่อนไขในสัญญา กฎระเบียบ นโยบาย มาตรฐาน และวัตถุประสงค์ทางธุรกิจที่ ปตท. ได้กำหนดไว้ เพื่อตอบสนองความต้องการขององค์กรและยังคงความสามารถในการแข่งขันเชิงเศรษฐศาสตร์ ตลอดจนมีการบริหารพัสดุคงคลังให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมเพียงพอในการสนับสนุนการปฏิบัติการ
- การกำหนดเป้าหมายควบคุมอุบัติเหตุรถยนต์และการขนส่ง โดยมุ่งมั่นลดอุบัติเหตุขั้นร้ายแรงของรถขนส่งผลิตภัณฑ์ให้เป็นศูนย์ภายในปี 2563 และการจัดทำแนวทางการบริหารจัดการรถขนส่งผลิตภัณฑ์ของกลุ่ม ปตท. ซึ่งประกอบด้วย การสุ่มตรวจสอบรถขนส่งผลิตภัณฑ์ตามแนวทางการบริหารจัดการรถขนส่ง การนำเทคโนโลยี IVMS (In-Vehicle Monitoring System) ซึ่งเป็นระบบที่เชื่อมต่อกล้องวงจรปิดและระบบจีพีเอส มาใช้ในการป้องปรามและควบคุมพฤติกรรมพนักงานขับรถให้มีการขับขี่อย่างปลอดภัยและเก็บข้อมูลสถิติและวิเคราะห์การเกิดอุบัติเหตุรถขนส่ง การสอบสวนอุบัติเหตุรถยนต์และรถขนส่งกรณีเกิดอุบัติเหตุร้ายแรงทุกกรณีเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริง และกำหนดแนวทางป้องกันการเกิดซ้ำ การสื่อความและจัดอบรมแนวทางการบริหารจัดการรถขนส่งผลิตภัณฑ์ของกลุ่ม ปตท. ให้ผู้เกี่ยวข้องรับทราบและนำไปปฏิบัติ โดยสนับสนุนการอบรมหลักสูตรการขับรถเชิงป้องกันอุบัติเหตุ
- การจัดทำคู่มือการบริหารความปลอดภัยผู้รับเหมา ปตท. เพื่อเป็นแนวทางในการควบคุมและบริหารความปลอดภัยของผู้รับเหมาที่ปฏิบัติงานภายในพื้นที่ของ ปตท.
การสนับสนุนความโปร่งใสตลอดสายโซ่อุปทาน
ปตท. เปิดเผยข้อมูลการจัดซื้อจัดจ้างขององค์กรเป็นรายเดือน เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงได้อย่างสะดวก เป็นการตอบสนองการดำเนินกลยุทธ์ด้าน Pride ในการเป็นองค์กรโปร่งใส โดย ปตท. ปฏิบัติตาม ประกาศคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ เรื่อง กำหนดให้ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับผลการพิจารณาการจัดซื้อจัดจ้างของหน่วยงานของรัฐเป็นข้อมูลที่ต้องจัดไว้ให้ประชาชนตรวจดูได้ตามมาตรา 9 (8) แห่งพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 และได้ลงนามในบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ เรื่อง การขับเคลื่อนการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระหว่างสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) สำนักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ (สคร.) และหน่วยงานรัฐวิสาหกิจ เพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต มาตรการป้องกันและปราบปรามการทุจริต นโยบายของรัฐบาลที่เกี่ยวข้องและแผนปฏิบัติการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ให้ประสบความสำเร็จ
ทั้งนี้ ปตท. จะได้รับการตรวจประเมินการเปิดเผยข้อมูลขององค์กรเป็นประจำทุกปี โดยเปิดเผยข้อมูลจัดซื้อจัดจ้างเกณฑ์การคัดเลือกผู้ค้า และข้อมูลการจัดซื้อจัดจ้าง 5 โครงการสูงสุดประจำปี เป็นต้น
การจัดหาในท้องถิ่น
ปตท. สนับสนุนการจัดหาสินค้าและบริการจากผู้ค้าในท้องถิ่น (ท้องถิ่น หมายถึง การจัดหาภายในประเทศไทย) ตลอดจนส่งเสริมให้มีการจัดหาสินค้าจากพื้นที่ที่สถานประกอบการตั้งอยู่เป็นหลัก เพื่อสนับสนุนเศรษฐกิจ สร้างงาน และรายได้ให้แก่คนในพื้นที่ มีข้อได้เปรียบในแง่ของต้นทุนที่ต่ำกว่า และการขนส่งที่รวดเร็วกว่า ซึ่งเป็นการแสดงออกถึงความมุ่งมั่นของ ปตท. ในการเสริมสร้างความสัมพันธ์ระยะยาวกับชุมชน ส่งผลให้องค์กรได้รับความไว้วางใจจากชุมชนในการดำเนินการ นอกจากนี้ ปตท. ยังส่งเสริมให้ผู้ค้าดูแลและรับผิดชอบต่อสังคม ชุมชน ตลอดจนจัดหาสินค้าและบริการในท้องถิ่น เพื่อลดต้นทุนของสินค้าอีกด้วย
ผลการดำเนินงาน
สรุปความก้าวหน้าในการดำเนินงาน
| แผนงาน | เป้าหมายปี 2562 | ผลการดำเนินงานปี 2562 | เป้าหมายปี 2563 |
|---|---|---|---|
| การตรวจประเมินแนวทางการปฏิบัติอย่างยั่งยืนของผู้ค้าในกลุ่ม Critical ในพื้นที่ | ตรวจประเมินผู้ค้าสินค้าและบริการอื่น ร้อยละ 100 ของผู้ค้ากลุ่ม Critical ที่ได้ตั้งเป้าหมายไว้ |
ตรวจประเมินผู้ค้าสินค้าและบริการอื่น จำนวน 14 ราย หรือคิดเป็นร้อยละ 100 ของผู้ค้ากลุ่ม Critical ที่ได้ตั้งเป้าหมายไว้ |
เพิ่มจำนวนผู้ค้าที่ได้รับการตรวจประเมินแนวทางการปฏิบัติอย่างยั่งยืน (ESG) ในกลุ่ม Top Spending ของ ปตท. โดยตรวจประเมินผู้ค้าสินค้าและบริการอื่น ร้อยละ 100 ของผู้ค้ากลุ่ม Top Spending ที่ได้ตั้งเป้าหมายไว้ |
| การบริหารการจัดซื้อจัดจ้างอย่างยั่งยืนตามมาตรฐาน ISO 20400 |
ศึกษาแนวทางการจัดซื้อจัดจ้างอย่างยั่งยืนตามมาตรฐาน ISO 20400 |
อบรมแนวทางการจัดซื้อจัดจ้างอย่างยั่งยืนตามมาตรฐาน ISO 20400 แก่ พนักงานจัดซื้อ ปตท. เพื่อให้เข้าใจถึงหลักการและความสำคัญของการบริหารการจัดซื้อจัดจ้างอย่างยั่งยืนตามมาตรฐาน ISO 20400 |
ดำเนินการบูรณาการความยั่งยืนเข้าสู่กระบวนการจัดซื้อจัดจ้างร่วมกันระหว่างกลุ่ม ปตท. ตามมาตรฐานการจัดซื้อจัดจ้างอย่างยั่งยืน (ISO 20400) อย่างน้อย 3 Category |
| การดำเนินการจัดหาสินค้าเเละบริการที่มีความต้องการตรงกันใน ปตท. เเละบริษัทในกลุ่ม | ดำเนินการจัดหาสินค้าและบริการร่วมกับบริษัทในกลุ่ม ปตท. โดยมีเป้าหมายสร้างมูลค่าเพิ่มได้ร้อยละ 12 ของมูลค่าการใช้จ่าย | ดำเนินการจัดหาสินค้าและบริการร่วมกับบริษัทในกลุ่ม ปตท. ซึ่งสร้างมูลค่าเพิ่มได้ร้อยละ 19.48 ของมูลค่าการใช้จ่าย | ดำเนินการจัดหาสินค้าและบริการร่วมกับบริษัทในกลุ่ม ปตท. โดยมีเป้าหมายสร้างมูลค่าเพิ่มได้ร้อยละ 13 ของมูลค่าการใช้จ่าย |
| ผู้ค้าสินค้าเเละบริการอื่น | |||
| ความพึงพอใจของผู้ค้า ต่อการสื่อสารทิศทางการดำเนินงานของ ปตท. เพื่อสร้างความเข้าใจในการดำเนินงานและระบบจัดซื้อจัดจ้างของ ปตท.ผ่านงานสัมมนาผู้ค้า | คะแนนความพึงพอใจ 4.2 จากคะแนนเต็ม 5.0 | คะแนนความพึงพอใจ 4.57 จากคะแนนเต็ม 5.0 | คะแนนความพึงพอใจ 4.5 จากคะแนนเต็ม 5.0 |
การจัดหาสินค้าเเละบริการในท้องถิ่น
| 2560 | 2561 | 2562 | 2563 | |
|---|---|---|---|---|
| เป้าหมาย (ร้อยละ) | >95 | >95 | >98 | >90 |
| ผลการดำเนินงาน (ร้อยละ) | 95 | 98 | 91 | - |
การลดอุบัติเหตุรถขนส่งผลิตภัณฑ์ขั้นร้ายเเรง
เป้าหมายระยะยาว: ลดอุบัติเหตุรถขนส่งผลิตภัณฑ์ขั้นร้ายเเรงให้เป็นศูนย์ภายในปี 2566
| 2560 | 2561 | 2562 | 2563 | |
|---|---|---|---|---|
| เป้าหมาย | 0.05 ครั้งต่อ 1 ล้านกิโลเมตร | 0.05 ครั้งต่อ 1 ล้านกิโลเมตร | 0.04 ครั้งต่อ 1 ล้านกิโลเมตร | 0.027 ครั้งต่อ 1 ล้านกิโลเมตร |
| ผลการดำเนินงาน | 0.05 ครั้งต่อ 1 ล้านกิโลเมตร | 0.006 ครั้งต่อ 1 ล้านกิโลเมตร | 0.0017 ครั้งต่อ 1 ล้านกิโลเมตร | - |
ความพึงพอใจของผู้ค้าต่อการดำเนินงานร่วมกับหน่วยงานจัดหา
| 2560 | 2561 | 2562 | 2563 | |
|---|---|---|---|---|
| เป้าหมาย (ร้อยละ) | 85 | 85 | 85 | 85 |
| ผลการดำเนินงาน (ร้อยละ) | 83.96 | 85.84 | 86.70 | - |
การวิเคราะห์ค่าใช้จ่ายในการจัดซื้อจัดจ้างระหว่างปี 2560-2562
จำนวนคู่ค้า |
คู่ค้าระดับที่ 1 | 4,690 |
| คู่ค้าหลักระดับที่ 1 | 26 | |
| คู่ค้าหลักที่ไม่ได้ทำธุรกิจกับบริษัทโดยตรง | 6 | |
มูลค่าการจัดซื้อจัดจ้าง |
30.8 พันล้านบาท | |
การจัดหาพัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
ปตท. แสดงความมุ่งมั่นในการส่งเสริมการจัดหาสินค้าที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมตามแผนการส่งเสริมของภาครัฐ โดยได้พัฒนาระบบ PTT Vendor Management ขึ้นเพื่อสนับสนุนการดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างสินค้าและบริการที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ซึ่งจะรวบรวมข้อมูลปริมาณการจัดซื้อจัดจ้างที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมของ ปตท. (Green Spending) และผู้ค้าที่ได้รับคัดเลือกจากการเสนอราคาสามารถรายงานข้อมูลการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Green Product) ในการดำเนินงานให้แก่ ปตท. โดยเริ่มใช้งานตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม 2562 เป็นต้นมา มีจำนวนงานที่เกี่ยวข้องกับจัดซื้อจัดจ้างสินค้าและบริการที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมรวมทั้งสิ้น 42 งาน คิดเป็นมูลค่าการจัดหารวมทั้งสิ้น 327 ล้านบาท
การกำกับดูแลการจัดซื้อจัดจ้างของ ปตท.
ปตท.ให้ความสำคัญกับการดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างให้เกิดความคุ้มค่า โปร่งใส มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล และตรวจสอบได้ เพื่อให้ความมั่นใจกับผู้มีส่วนได้เสียทุกกลุ่ม โดยมีการแต่งตั้งคณะกรรมการกำกับดูแลตรวจสอบการจัดซื้อจัดจ้าง (คตจ.) เพื่อดูแลและตรวจสอบการดำเนินงานที่เกี่ยวข้องกับการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุและการจัดซื้อจัดจ้างเชิงพาณิชย์ประเภท Non-Hydrocarbon ให้เป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อกำหนด หลักเกณฑ์ และขั้นตอนการดำเนินงานที่เกี่ยวข้อง นอกจากนี้ คตจ. ยังให้คำปรึกษาเกี่ยวกับวิธีการปฏิบัติด้านกระบวนการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุและการจัดซื้อจัดจ้างเชิงพาณิชย์ประเภท Non-Hydrocarbon ทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกันภายในองค์กร ส่งผลให้เกิดความร่วมมือในการปรับปรุงกระบวนการจัดซื้อจัดจ้างให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ทั้งนี้ ในปี 2562 คตจ. ได้ดำเนินการตรวจสอบกระบวนการจัดซื้อจัดจ้างพัสดุและการจัดซื้อจัดจ้างเชิงพาณิชย์ โดยได้กำหนดให้ผลการตรวจสอบดังกล่าวเป็นตัวชี้วัดในการประเมินผลการปฏิบัติงานด้าน Compliance สำหรับงานจัดซื้อจัดจ้างของทุกหน่วยงาน โดยวัดผลผู้บริหารระดับฝ่ายขึ้นไป เพื่อสร้างความตระหนักให้กับทุกหน่วยงานในการดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างอย่างโปร่งใส สอดคล้องกับกฎหมาย ระเบียบ ข้อกำหนด หลักเกณฑ์ และขั้นตอนการดำเนินงานที่เกี่ยวข้อง
การเสริมสร้างศักยภาพของพนักงานจัดหา
ปตท. และบริษัทในกลุ่ม ปตท. ได้ดำเนินการทบทวนและวางแผนการพัฒนาพนักงานในสายอาชีพจัดหาเป็นประจำทุกปี เพื่อเสริมสร้างศักยภาพในการทำงานของพนักงาน ให้สามารถรองรับการเปลี่ยนแปลงขององค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยในปี 2562 ปตท. ได้สื่อความนโยบายการจัดหาและบริหารงานผู้ค้าอย่างยั่งยืนกลุ่ม ปตท. รวมถึงการใช้เครื่องมือในการดำเนินการที่เกี่ยวข้องให้กับพนักงานจัดหา หน่วยงานผู้ใช้ และผู้ค้ารับทราบ เพื่อให้สามารถดำเนินการตามนโยบายดังกล่าวได้อย่างถูกต้อง และได้มีการจัดอบรมให้กับพนักงานจัดหา ปตท. เกี่ยวกับแนวทางในการบริหารการจัดซื้อจัดจ้างอย่างยั่งยืนตามมาตรฐาน ISO 20400 เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการบูรณาการความยั่งยืนเข้าสู่กระบวนการจัดซื้อจัดจ้าง ปตท.ซึ่งเป็นไปตามวัตถุประสงค์ขององค์กร นอกจากนี้ ปตท. ยังมุ่งเน้นที่จะเสริมสร้างศักยภาพพนักงานให้สามารถประยุกต์ใช้ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศร่วมกับการทำงานจัดหาได้อย่างเชี่ยวชาญภายใต้โครงการ Digital Procurement ซึ่ง ปตท. พัฒนาขึ้นเพื่อให้กระบวนการจัดหาสินค้าและบริการดำเนินงานได้อย่างเป็นระบบ มีความคล่องตัว และลดระยะเวลาการทำงาน ทั้งยังสร้างประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการทำงานของพนักงานยิ่งขึ้น