กลยุทธ์การขับเคลื่อนธุรกิจสู่ความยั่งยืน

กรอบกลยุทธ์การดำเนินธุรกิจ ปตท. ^{GRI 2-22,}

ปตท. ตระหนักและเล็งเห็นถึงความเสี่ยงและโอกาสที่จะเกิดขึ้นจากประเด็นการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ประกอบกับแนวโน้มความเปลี่ยนแปลง กระแสของโลกในอนาคต (Megatrend และ Energy Outlook) จึงได้นำมาเป็นปัจจัยป้อนเข้าที่สำคัญในการกำหนดทิศทางการดำเนินธุรกิจ ซึ่งสะท้อนอยู่ใน วิสัยทัศน์ กรอบกลยุทธ์ ตลอดจนแผนธุรกิจของบริษัทที่ชัดเจน

วิสัยทัศน์

ภายใต้วิสัยทัศน์ใหม่ขององค์กร “Powering Life with Future Energy and Beyond” ปตท. มุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนธุรกิจ (Business Diversification) ไปสู่การเติบโตในธุรกิจพลังงานอนาคต และธุรกิจใหม่ที่ไกลกว่าพลังงาน สอดรับกับแนวโน้มความเปลี่ยนแปลง กระแสของโลกในอนาคต (Megatrend และ Energy Outlook) รวมทั้งปัจจัยความเสี่ยงและโอกาสที่สำคัญจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ โดยจะมีทั้งการลงทุนในธุรกิจดังนี้

• Future Energy หรือธุรกิจพลังงานแห่งอนาคต ได้แก่ พลังงานหมุนเวียน ระบบกักเก็บพลังงาน ห่วงโซ่อุปทานของรถยนต์ไฟฟ้า รวมถึงศึกษาโอกาสในไฮโดรเจน
• Beyond หรือนอกเหนือธุรกิจพลังงาน ได้แก่
  
  • วิทยาศาสตร์เพื่อชีวิต (Life science) เช่น ธุรกิจยา อุปกรณ์ทางการแพทย์ อาหารเพื่อสุขภาพ 
  • เคมีภัณฑ์มูลค่าสูง (High Value Business)
  • ธุรกิจสนับสนุนการเคลื่อนที่และวิถีชีวิต (Mobility & Lifestyle) ซึ่งรวมถึงธุรกิจค้าปลีก Non-oil
  • ธุรกิจโลจิสติกส์และโครงสร้างพื้นฐาน
  • ธุรกิจ AI หุ่นยนต์ และดิจิทัล

กรอบกลยุทธ์และเป้าหมาย

เพื่อขับเคลื่อนการถ่ายทอดวิสัยทัศน์ไปสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม ปตท. ได้กำหนดกรอบกลยุทธ์การดำเนินธุรกิจขององค์กรซึ่งสอดรับกับ Aspiration “PTT by PTT หรือ Powering Thailand’s Transformation” 


ในการเป็นองค์กรด้านพลังงานที่เป็นแรงขับเคลื่อนประเทศไทยให้ก้าวผ่านการเปลี่ยนแปลง โดยมุ่งเน้นทิศทางการดำเนินธุรกิจใน 3 ด้าน ได้แก่ Partnership & Platform, Technology for All และ Transparency & Sustainability อีกทั้งกำหนดเป้าหมายตามวิสัยทัศน์ใหม่ที่จะบรรลุภายในปี 2030  สะท้อนความมุ่งมั่นในการลดกระทบ(Mitigation) และความสามารถในการเตรียมพร้อมและปรับตัว (Resilience & Adaptation) ต่อปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ดังนี้

	Business Growth: ปรับพอร์ตการลงทุนธุรกิจพลังงาน โดยมุ่งเน้นไปที่ธุรกิจคาร์บอนต่ำ LNG: เพิ่มปริมาณการค้า LNG ใน Portfolio เป็น 9 ล้านตัน/ปี Power (Conventional): เพิ่มการลงทุนในการผลิตไฟฟ้าแบบ Conventional เช่น Gas-to-Power ให้มีขนาดกำลังการผลิตเป็น 5 GW Renewables: เพิ่มการลงทุนในการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนให้มีขนาดกำลังการผลิตเป็น 15 GW
	New Growth: เพิ่มสัดส่วนกำไรจากธุรกิจกลุ่ม Future Energy & Beyond ให้ไม่ต่ำกว่า 30%
	Clean Growth: ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของ กลุ่ม ปตท. ลงร้อยละ 15 เมื่อเทียบกับปี 2563 อีกทั้งประกาศเป้าหมายความเป็นกลางทางคาร์บอนของ ปตท. ในปี 2583 และมุ่งสู่เป้าหมายการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ในปี 2593

กลยุทธ์การดำเนินงาน

โดยมีกลยุทธ์การดำเนินงาน “4R” ประกอบไปด้วย

1. Resilience สร้างความยืดหยุ่นพร้อมดำเนินธุรกิจอย่างต่อเนื่อง รักษาสภาพคล่อง สร้างความปลอดภัยและความเป็นเลิศในการปฏิบัติงาน (Operation Excellence) ส่งเสริมพลังร่วมและบริหารจัดการใช้สินทรัพย์ที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด การสนับสนุนให้พนักงานมีความคล่องตัวและเตรียมพร้อมรับมือในสถานการณ์ทางธุรกิจที่เปลี่ยนแปลง รวมถึงให้ความสำคัญกับการบริหารความเสี่ยงและจัดการวิกฤต
2. Reenergize เสริมสร้างความสามารถทางการแข่งขันให้กับธุรกิจปัจจุบัน สร้างมูลค่าเพิ่มตลอดห่วงโซ่อุปทานตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ ปรับ Portfolio รองรับการเปลี่ยนผ่านทางพลังงานจากไฮโดรคาร์บอน และลดการปล่อยคาร์บอนจากการดำเนินธุรกิจที่มีอยู่
3. Reimagination ริเริ่มขยายธุรกิจเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดเป็น Next normal ทั้งธุรกิจพลังงานที่ยังมีแนวโน้มขยายตัวเช่น LNG ไฟฟ้า และการเร่งพัฒนาและขยายธุรกิจรูปแบบใหม่ที่นอกเหนือธุรกิจไฮโดรคาร์บอน ทั้งกลุ่มธุรกิจพลังงานอนาคต (Future Energy) และนอกเหนือธุรกิจพลังงาน (Beyond)
4. Reform พิจารณาปรับเปลี่ยนโดยจัดโครงสร้างองค์กรหรือรูปแบบการดำเนินธุรกิจใหม่ให้สอดคล้องกับทิศทางในอนาคต พร้อมรองรับทุกสถานการณ์ที่ไม่คาดว่าจะเกิดขึ้น

กรอบกลยุทธ์ทั้งหมดได้ถูกถ่ายทอดไปในแผนธุรกิจของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งบริษัทในกลุ่ม ปตท. มีการกำหนดผู้รับผิดชอบ แผนการดำเนินงาน ตลอดจนกลไกและวิธีการที่สำคัญในการขับเคลื่อนธุรกิจเพื่อความยั่งยืนของ ปตท. เช่น โครงสร้างกำกับดูแล การกำหนดเป็นตัวชี้วัดต่าง ๆ เพื่อให้มั่นใจว่าจะสามารถผลักดันการดำเนินงานไปสู่วิสัยทัศน์และเป้าหมายที่กำหนดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผลและเป็นระบบ

ทิศทางกลยุทธ์ด้านความยั่งยืน

ภายใต้ Transparency & Sustainability ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของปณิธาน PTT by PTT (Powering Thailand’s Transformation by Partnership & Platform, Technology for All, Transparency & Sustainability)   ปตท. มุ่งเน้นการสร้างความโปร่งใสและพัฒนาธุรกิจให้เกิดความยั่งยืน เพื่อสนับสนุนการดำเนินงานตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนตามกรอบของสหประชาชาติ (Sustainable Development Goals: SDGs) โดยให้ความสำคัญกับการตอบสนองต่อความต้องการและความคาดหวังของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกกลุ่มอย่างสมดุล ปตท. ได้กำหนด “ทิศทางกลยุทธ์ด้านความยั่งยืน” ไว้ใน “แผนแม่บทการบริหารจัดการด้านความยั่งยืน เพื่อแสดงความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ปตท. ประจำปี 2564-2568” ประกอบด้วย 3 มิติ ได้แก่ สิ่งแวดล้อม สังคม และการกำกับดูแล ซึ่งมีการกำหนดตัวชี้วัด เป้าหมายระยะสั้น ระยะกลาง ระยะยาว และกลยุทธ์เพื่อขับเคลื่อนไปสู่ความสำเร็จ มีผลการดำเนินงานด้านความยั่งยืน (Sustainability Performance) อยู่ในลำดับ 1st Quartile ของตัวชี้วัดในระดับสากลที่สำคัญ คือ Dow Jones Sustainability Indices (DJSI) โดยสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี รวมทั้งสนับสนุน SDGs ดังนี้

การสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน

ปตท. ทบทวนลำดับความสำคัญของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจ เพื่อเป็นหนึ่งในปัจจัยป้อนเข้าในการกำหนดทิศทางกลยุทธ์และแผนวิสาหกิจขององค์กร ให้สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนที่สำคัญ โดยมีกระบวนการทบทวน 3 ขั้นตอน ดังนี้

1. สำรวจปัจจัยภายในและภายนอกองค์กรที่สำคัญ ประกอบด้วย วิสัยทัศน์และทิศทางกลยุทธ์ขององค์กร ประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืนขององค์กร นโยบาย ทิศทางกลยุทธ์ด้านความยั่งยืน นโยบาย เป้าหมาย แผนการดำเนินงาน ตลอดจนแนวโน้มและทิศทางการเปลี่ยนแปลงด้านความยั่งยืนระดับโลกต่าง ๆ ที่อาจมีผลกระทบต่อการดำเนินธุรกิจตลอดห่วงโซ่คุณค่า รวมถึงความต้องการและความคาดหวังของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย 
2. จัดลำดับความสำคัญและระดับการตอบสนองต่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยอ้างอิงจากคู่มือการดำเนินงานที่เกี่ยวกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนในระดับสากล เช่น คู่มือ SDG Ambition Integration Guide และคู่มือ SDG Compass ของ UN Global Compact คู่มือ Mapping the Oil and Gas Industry to the SDGs: An Atlas ของ IPIECA คู่มือ SDG Sector Roadmaps ของ WBCSD และคู่มือ Accelerating Action: An SDG Roadmap for the Oil and Gas Sector ของ IPIECA ร่วมกับ WBCSD เป็นต้น ร่วมกับการพิจารณาความสอดคล้องกับแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580) และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566-2570) ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานของ ปตท. นำมาจัดลำดับความสำคัญของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ เป้าหมายที่ต้องบูรณาการเข้าไปในกระบวนการดำเนินงานขององค์กร (Integrated into Core Business) 10 เป้าหมาย และเป้าหมายที่ควรดำเนินงานร่วมกับเครือข่ายด้านความยั่งยืนหรือสร้างการมีส่วนร่วมกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่เกี่ยวข้อง (Collaborate with Other Stakeholders) 7 เป้าหมาย โดยมีเป้าหมายที่ 17 เป็นเป้าหมายที่เกื้อหนุนและสนับสนุนให้เป้าหมายอื่น ๆ บรรลุผลสำเร็จ
3. ชี้แจงการจัดลำดับความสำคัญและแนวทางการดำเนินงานให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำไปเป็นกรอบในการพิจารณาจัดทำแผนวิสาหกิจ แผนงานและโครงการสนับสนุนการบริหารจัดการประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืน ตลอดจนแผนสร้างความสัมพันธ์กับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในส่วนที่รับผิดชอบ

 

โครงสร้างกำกับดูแลและนโยบายการดำเนินธุรกิจอย่างมีความรับผิดชอบ

โครงสร้างการกำกับดูแลด้านความยั่งยืน^{GRI 2-9, GRI 2-13}

ปตท. กำหนดโครงสร้างการกำกับดูแลเพื่อขับเคลื่อนธุรกิจไปสู่ความยั่งยืน โดยระบุโครงสร้าง หน้าที่ความรับผิดชอบที่ชัดเจน ทั้งในระดับคณะกรรมการบริษัท  ฝ่ายจัดการ  ผู้บริหาร รวมทั้งหน่วยงานภายใน เพื่อผลักดัน สนับสนุน ติดตาม และทบทวนการบริหารจัดการด้านความยั่งยืนในภาพรวม ให้บรรลุตามเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลดังภาพ โดยได้มีการรวบรวม วิเคราะห์ผลการดำเนินงานและรายงานผลการดำเนินงานตาม “แผนแม่บทการบริหารจัดการด้านความยั่งยืน เพื่อแสดงความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ปตท. ประจำปี 2564-2568” ต่อคณะกรรมการจัดการกำกับดูแล การบริหารความเสี่ยง และการกำกับการปฏิบัติตามกฎหมาย กฎ ระเบียบองค์กร (GRCMC) และคณะกรรมการกำกับดูแลกิจการที่ดีและความยั่งยืน (CGSC) รายไตรมาส และรายงานผลการดำเนินงาน และการทบทวนกระบวนการบริหารจัดการความยั่งยืน และแผนการบริหารจัดการความยั่งยืน ประจำปี ให้แก่คณะกรรมการ ปตท. อีกด้วย

ในการบริหารจัดการประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืน แต่ละประเด็นจะมีหน่วยงานที่ดูแลรับผิดชอบชัดเจน รวมทั้งมีการกำกับดูแลโดยคณะกรรมการ ทั้งในระดับจัดการและคณะกรรมการ ปตท. ซึ่งสามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ในหัวข้อ กระบวนการและผลการประเมินประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืน

นโยบายการดำเนินธุรกิจอย่างมีความรับผิดชอบ^{GRI 2-9, GRI 2-13}

ปตท. ตระหนักและให้ความสำคัญยิ่งกับการดำเนินธุรกิจอย่างมีความรับผิดชอบ โดยได้แสดงความมุ่งมั่นไว้ในนโยบายหลากหลายฉบับ ดังนี้

• นโยบายการบริหารจัดการความยั่งยืนของ ปตท. ลงนามโดยประธานคณะกรรมการ บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) และประธานเจ้าหน้าที่บริหารและกรรมการผู้จัดการใหญ่ ซึ่งประกอบด้วยเจตนารมณ์ในการบริหารจัดการความยั่งยืนทั้ง 3 มิติ ได้แก่ สิ่งแวดล้อม สังคม และการกำกับดูแล
• นโยบายการกำกับดูแลกิจการที่ดีของบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ลงนามโดยประธานคณะกรรมการ บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) มีเจตนารมณ์ส่งเสริมให้ ปตท. เป็นองค์กรที่มีประสิทธิภาพในการดำเนินธุรกิจ การกำกับดูแลกิจการและการบริหารจัดการที่ดีเลิศ โดยมุ่งเน้นการสร้างประโยชน์ที่ดีให้แก่ผู้ถือหุ้นอย่างยั่งยืน และคำนึงถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสียโดยรวม มีคุณธรรมในการดำเนินธุรกิจ มีความโปร่งใส และตรวจสอบได้
• คำแถลงด้านสิทธิมนุษยชน ลงนามโดยประธานเจ้าหน้าที่บริหารและกรรมการผู้จัดการใหญ่

นอกจากนี้ ปตท. ยังมีการกำหนดนโยบายเพื่อแสดงถึงความมุ่งมั่นในการบริหารจัดการประเด็นสำคัญในแต่ละประเด็นเพื่อความชัดเจนมากยิ่งขึ้นตามความเหมาะสม อาทิ

• นโยบายคุณภาพ ความมั่นคง ความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม กลุ่ม ปตท. 
• นโยบายการบริหารผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของ ปตท. 
• นโยบายต่อต้านการทุจริตและคอร์รัปชันของบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)

นโยบายทุกฉบับจะมีการกำหนดช่วงเวลาในการทบทวนเนื้อหาเป็นประจำทุกปี เพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์และประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืนขององค์กรที่เปลี่ยนแปลงไป

การกำกับดูแลบริษัทในกลุ่ม ปตท.^{GRI 2-24}

ปตท. กำหนดนโยบายการกำกับดูแลแบบกลุ่ม ปตท. โดยกำหนดแนวทางบริหารจัดการแบบกลุ่ม ปตท. (PTT Group Way of Conduct) ซึ่งเป็นการรวบรวมแนวทาง หลักปฏิบัติ และกระบวนการในการทำงานในมิติต่าง ๆ ของ ปตท. และบริษัทในกลุ่ม ปตท. ให้มีความสอดคล้องและประสานเป็นหนึ่งเดียวกัน เพื่อเป็นเครื่องมือกำกับดูแลบริษัทที่ ปตท. ถือหุ้น นำไปปฏิบัติและผลักดันให้เป็นมาตรฐานเดียวกันตลอดทั้งกลุ่ม ปตท. ผ่านผู้แทน ปตท. ที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติหน้าที่กรรมการ ผู้บริหาร และผู้ปฏิบัติงาน เพื่อให้กลุ่ม ปตท. มีเอกภาพในการดำเนินงาน ก่อให้เกิดพลังร่วม เสริมสร้างศักยภาพและความเข้มแข็งในการแข่งขันในระดับสากลให้กับกลุ่ม ปตท. เพื่อให้กลุ่ม ปตท. เติบโตไปด้วยกันอย่างโปร่งใสและยั่งยืนต่อไป

มาตรฐานการบริหารจัดการความยั่งยืน ปตท. (PTT Sustainability Management Standard)^{GRI 2-24}

ในปี 2564 ปตท. ได้พิจารณาทบทวนและปรับปรุงกรอบการบริหารจัดการความยั่งยืนกลุ่ม ปตท. ฉบับปี 2559 เป็น “มาตรฐานการบริหารจัดการความยั่งยืน ปตท.” เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานและแนวปฏิบัติต่าง ๆ ทั้งในระดับประเทศและสากลที่มีการพัฒนาปรับปรุงให้มีความทันสมัยมากยิ่งขึ้น ตลอดจนองค์กรสามารถนำมาประยุกต์ใช้เพิ่มขึ้น เช่น ISO26000 แนวทางความรับผิดชอบต่อสังคม United Nation Global Compact (UNGC) เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) มาตรฐานการรายงาน Global Reporting Initiative (GRI) รวมทั้งเกณฑ์การประเมินผลรัฐวิสาหกิจ (SE-AM) เป็นต้น ประกอบไปด้วย 3 ส่วน ได้แก่

1. หลักการการบริหารจัดการความยั่งยืน ประกอบด้วย 7 หลักการ ได้แก่

• ความรับผิดชอบ (Accountability) การกำกับดูแลองค์กรควบคู่กับการบริหารจัดการความเสี่ยงและโอกาส การบริหารประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืน และกำหนดโครงสร้างการกำกับดูแล
• ความโปร่งใส (Transparency) การเปิดเผยกิจกรรมขององค์กรที่ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ด้วยความชัดเจน ถูกต้อง ทันท่วงที และครบถ้วน
• การปฏิบัติอย่างมีจริยธรรม (Ethical behavior) การยึดหลักการดำเนินธุรกิจที่เป็นธรรมในการทำข้อตกลงใด ๆ ซึ่งอาจส่งผลให้องค์กรอื่น ๆ และผู้บริโภคตกอยู่ในสถานะที่เสียเปรียบ
• การเคารพต่อผลประโยชน์ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (Respect for stakeholder interests) การมีส่วนร่วมกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอย่างมีประสิทธิภาพและเป็นธรรม ตลอดจนการให้ข้อมูล
  ป้อนกลับอย่างครบถ้วน
• การเคารพต่อหลักนิติธรรม (Respect for rule of law) การปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบข้อบังคับ และข้อกำหนดต่าง ๆ และทบทวนการปฏิบัติตามกฎหมาย
• การเคารพต่อการปฏิบัติตามแนวทางของสากล (Respect for international norms of behavior) การเคารพต่อหลักนิติธรรม และหลีกเลี่ยงการร่วมกระทำผิดที่ไม่เป็นไปตามแนวทางของสากล
• การเคารพต่อสิทธิมนุษยชน (Respect for Human Rights) การปกป้องสิทธิมนุษยชนของผู้ที่ได้รับผลกระทบทั้งเชิงบวกและลบจากการดำเนินธุรกิจของ ปตท.

2. หัวข้อหลักด้านความยั่งยืน ประกอบด้วย 7 ประเด็นหลัก ได้แก่
    1) ธรรมาภิบาล
    2) สิทธิมนุษยชน
    3) การปฏิบัติด้านแรงงาน
    4) สิ่งแวดล้อม
    5) การปฏิบัติที่เป็นธรรม
    6) ประเด็นด้านผู้บริโภค
    7) การมีส่วนร่วมของชุมชน และการพัฒนาชุมชน

3. กระบวนการบริหารจัดการความยั่งยืน ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่   

การประเมินประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืน^{GRI 3-1, GRI 3-2}

กระบวนการประเมินประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืนของ ปตท. ประยุกต์ตามมาตรฐานการรายงานด้านความยั่งยืนของ Global Reporting Initiatives (GRI) Universal Standards 2021 และข้อกำหนดของ Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) เพื่อระบุประเด็นความเสี่ยงและโอกาสด้านความยั่งยืนครอบคลุมมิติสิ่งแวดล้อม สังคม และการกำกับดูแล ที่คำนึงถึงสิทธิมนุษยชนตลอดกระบวนการดำเนินธุรกิจขององค์กรทั้งผลกระทบเชิงบวกและเชิงลบที่เกิดขึ้นจริง (Actual) และมีโอกาสเกิดขึ้นในอนาคต (Potential)  โดยพิจารณาผลกระทบต่อผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย สังคม สิ่งแวดล้อม (Impact Materiality) และผลกระทบจากปัจจัยภายนอกที่มีต่อผลการดำเนินงานด้านการเงินและการสร้างคุณค่าขององค์กร (Financial Materiality) ตลอดห่วงโซ่คุณค่า ตามหลักการประเมินประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืนแบบ Double Materiality ซึ่งจะดำเนินการประเมินประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืนอย่างรอบด้านและบูรณาการไปกับกระบวนการประเมินความเสี่ยงขององค์กรเป็นประจำทุกปี เพื่อทบทวนการเปลี่ยนแปลงของผลกระทบตามบริบท ปัจจัยภายใน/ ภายนอก และสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป โดยมี 4 ขั้นตอนหลักดังนี้

ขั้นตอนที่ 1: ทำความเข้าใจบริบทขององค์กร
พิจารณาจากปัจจัยภายใน (เช่น วิสัยทัศน์ วัตถุประสงค์เชิงกลยุทธ์ ความเสี่ยงองค์กร การดำเนินงาน/ กิจกรรมขององค์กร เป็นต้น) ปัจจัยภายนอก (เช่น มาตรฐาน ข้อกำหนด แนวปฏิบัติ แนวโน้มและความเสี่ยงของโลกที่เกี่ยวข้อง เป็นต้น) และพิจารณาประเด็นด้านความยั่งยืนของ ปตท. บริษัทในกลุ่ม ปตท. และบริษัทในกลุ่มอุตสาหกรรมควบคู่ด้วย ทั้งยังวิเคราะห์ประเด็นความต้องการและความคาดหวังของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียตลอดห่วงโซ่คุณค่าจากกิจกรรมขององค์กร รวมถึงผลสำรวจความคิดเห็นของกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียหลักขององค์กร ผ่านแบบสำรวจ/ การรับฟัง/ การสัมภาษณ์ เพื่อรวบรวม/ จัดกลุ่มและระบุประเด็นด้านความยั่งยืน

ขั้นตอนที่ 2: ระบุผลกระทบที่เกิดขึ้นและมีโอกาสเกิดขึ้นในอนาคต
ระบุผลกระทบเชิงบวกและเชิงลบที่เกิดขึ้นและมีโอกาสเกิดขึ้นในอนาคตอย่างรอบด้านจากประเด็นด้านความยั่งยืน ครอบคลุมมิติสิ่งแวดล้อม สังคม และการกำกับดูแล โดยคำนึงถึงผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนตลอดกระบวนการดำเนินธุรกิจขององค์กร โดยเริ่มต้นจากการระบุผลกระทบเชิงลบที่เกิดขึ้นและมีโอกาสเกิดขึ้นในอนาคต ทั้งในมุมมองที่องค์กรก่อให้เกิด มีส่วนร่วมทำให้เกิด หรือเชื่อมโยงโดยตรงให้ได้ซึ่งผลประโยชน์ทางธุรกิจจากห่วงโซ่คุณค่าขององค์กร หลังจากนั้นระบุผลกระทบเชิงบวกที่เกิดขึ้นและมีโอกาสเกิดขึ้นในอนาคตที่ส่งมอบคุณค่าไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน โดยผลกระทบเชิงบวกและเชิงลบไม่สามารถนำมาชดเชยซึ่งกันและกันได้

ขั้นตอนที่ 3: ประเมินความสำคัญของผลกระทบ
ประเมินความสำคัญของผลกระทบที่มีต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม (Impact Materiality) และผลกระทบที่มีต่อผลการดำเนินงานด้านการเงินขององค์กร (Financial Materiality) โดยการวิเคราะห์เชิงปริมาณและคุณภาพทั้งผลกระทบเชิงลบและเชิงบวก
ผลกระทบเชิงลบ: ประเมินความสำคัญของผลกระทบเชิงลบที่เกิดขึ้นจริง โดยพิจารณาจากความรุนแรง ที่ครอบคลุมทั้งความร้ายแรง ขอบเขต และความสามารถในการฟื้นฟู รวมถึงผลกระทบเชิงลบที่มีโอกาสเกิดขึ้นในอนาคต โดยพิจารณาจากความรุนแรงข้างต้นและโอกาสการเกิด
ผลกระทบเชิงบวก: ประเมินความสำคัญของผลกระทบเชิงบวกที่เกิดขึ้น โดยพิจารณาจากขนาดและขอบเขตของผลกระทบ รวมถึงผลกระทบเชิงบวกที่มีโอกาสเกิดขึ้นในอนาคต โดยพิจารณาจากขนาด ขอบเขตและโอกาสการเกิด

ขั้นตอนที่ 4: จัดลำดับความสำคัญของผลกระทบเพื่อการรายงาน
จัดลำดับความสำคัญของผลกระทบและคัดเลือกประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืน จากการวิเคราะห์ผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม (Impact Materiality) และผลกระทบต่อผลการดำเนินงานด้านการเงินขององค์กร (Financial Materiality) เพื่อนำมาบริหารจัดการและเปิดเผยผลการดำเนินงานในแบบ 56-1 One Report และเว็บไซต์ ปตท. อย่างเหมาะสม ซึ่งผลการประเมินได้ผ่านการทบทวนร่วมกับหน่วยงานและผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้อง โดยทั้งหมดอยู่ภายใต้การกำกับดูแลและเห็นชอบจากคณะกรรมการระดับจัดการและคณะกรรมการ ปตท. ได้แก่ คณะกรรมการจัดการการกำกับดูแล การบริหารความเสี่ยง และการกำกับการปฏิบัติตามกฎหมาย กฎ ระเบียบองค์กร และคณะกรรมการกำกับดูแลกิจการที่ดีและความยั่งยืนตามลำดับ นอกจากนี้ ยังจัดให้มีผู้เชี่ยวชาญและหน่วยงานภายนอกทวนสอบกระบวนการและผลประเมินประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืน เพื่อความครบถ้วน ถูกต้อง เชื่อถือได้ และโปร่งใส โดย ปตท. ได้พิจารณานำเอาข้อสังเกตจากผู้เชี่ยวชาญและหน่วยงานภายนอกมาพัฒนาปรับปรุงกระบวนการดำเนินงานและการเปิดเผยข้อมูลอย่างต่อเนื่อง

ดาวน์โหลดแบบ 56-1 One Report

ผลการประเมินประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืนปี 2566^{GRI 3-2, GRI 3-3}

สำหรับผลการประเมินประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืนประจำปี 2566 พบว่ามีประเด็นสำคัญทั้งในมุมมองผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมและผลกระทบต่อผลการดำเนินงานด้านการเงินขององค์กร 3 ลำดับแรกและประเด็นสำคัญที่มีการเปลี่ยนแปลงจากปี 2565 ดังนี้

• การบริหารจัดการการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ยังคงเป็นประเด็นสำคัญอันดับที่หนึ่งเหมือนปีที่ผ่านมา เนื่องจากยังคงเป็นวาระสำคัญระดับโลก ซึ่งจากการประชุมรัฐภาคีกรอบอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศครั้งที่ 27 เน้นย้ำถึงความพยายามจากหลายภาคส่วน รวมถึงภาคธุรกิจเพื่อจำกัดการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิไม่ให้เกิน 1.5 องศาเซลเซียสเมื่อเทียบกับยุคก่อนอุตสาหกรรมภายในศตวรรษนี้ ปตท. ในฐานะบริษัทพลังงานแห่งชาติที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงพลังงาน มีภารกิจในการมีส่วนร่วมลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาคพลังงาน ปตท. จึงบูรณาการการประเมินความเสี่ยงและโอกาสจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเข้าไปในการกำหนดทิศทางกลยุทธ์และการบริหารความเสี่ยงขององค์กร โดยพิจารณาปัจจัยเสี่ยงจากการดำเนินงานขององค์กรที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสังคม การเปลี่ยนผ่านของพลังงาน และผลกระทบทางการเงินที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ตลอดจนพิจารณาโอกาสทางธุรกิจใหม่ในการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ ปตท. จึงกำหนดเป้าหมายระดับองค์กร New Growth, Business Growth, และ Clean Growth รวมถึงกลยุทธ์และแนวทางการดาเนินงาน “3P Decarbonization Pathways” เพื่อขยายธุรกิจสู่สังคมคาร์บอนต่ำและบรรลุเป้าหมายการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์
• นวัตกรรมและเทคโนโลยี เพิ่มลำดับความสำคัญขึ้นมาอย่างชัดเจน ในการพัฒนาและขยายตัวของธุรกิจใหม่ที่ต้องประยุกต์ใช้และต่อยอดนวัตกรรมและเทคโนโลยีสำหรับผลิตภัณฑ์และบริการที่ยั่งยืนและตอบสนองต่อความต้องการของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในปัจจุบัน รวมถึงรองรับการเปลี่ยนผ่านของพลังงาน ตามวิสัยทัศน์ “Powering Life with Future Energy and Beyond” ที่มุ่งเน้นปรับรูปแบบและขยายไปยังธุรกิจใหม่ที่ไกลกว่าพลังงาน ปรับพอร์ตการลงทุน และมุ่งสู่ธุรกิจคาร์บอนตำ เช่น พลังงานหมุนเวียน ห่วงโซ่อุปทานของรถยนต์ไฟฟ้า และวิทยาศาสตร์เพื่อชีวิต เป็นต้น ปตท. จึงให้ความสำคัญกับการส่งเสริมและต่อยอดความคิดสร้างสรรค์และการพัฒนานวัตกรรมจากภายในและภายนอกองค์กร ทั้งในส่วนของนวัตกรรมผลิตภัณฑ์และบริการ นวัตกรรมในกระบวนการทำงาน และนวัตกรรมเพื่อสร้างสรรค์ธุรกิจใหม่ เพื่อปรับปรุงการทำงานให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล สร้างความสามารถในการแข่งขันทางธุรกิจ รวมถึงต่อยอดไปสู่การสร้างธุรกิจใหม่เพื่อความยั่งยืน โดยมีเป้าหมายระดับองค์กร ในส่วนของเป้าหมาย New Growth มุ่งเน้นไปที่การเร่งและปรับเปลี่ยนรูปแบบธุรกิจใหม่ เพื่อเพิ่มสัดส่วนของรายได้จากการเติบโตในห่วงโซ่คุณค่าพลังงานในอนาคตและธุรกิจใหม่ที่ไกลกว่าพลังงาน โดย ปตท. ได้กำหนดเป้าหมาย ทิศทางการดำเนินงาน ตลอดจนกลยุทธ์และแผนงานไว้ใน “แผนแม่บทการจัดการนวัตกรรมของ ปตท.” นอกจากนี้ การขยายธุรกิจใหม่ของ ปตท. ส่งผลให้ประเด็นการบริหารจัดการน้ำ มีความสำคัญ และอาจมีความเสี่ยงในการบริหารจัดการน้าในอนาคต ทั้งจากความเสี่ยงทางกายภาพ (Physical Risk) และความเสี่ยงในช่วงเปลี่ยนผ่าน (Transition Risk) ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศด้วย
• อาชีวอนามัยและความปลอดภัย พนักงานและผู้รับเหมาของ ปตท. มีความเสี่ยงต่อการเผชิญกับอันตรายที่เกิดขึ้นจากการทางานในอุตสาหกรรมน้ามันและก๊าซ ที่นำไปสู่การบาดเจ็บ การเจ็บป่วย ความเสียหายต่อสุขภาพที่เยียวยาไม่ได้ หรือการสูญเสียชีวิต สิ่งเหล่านี้อาจส่งผลให้เกิดต้นทุนความเสียหายต่อทรัพย์สิน การสูญเสียรายได้จากการหยุดดาเนินการที่สำคัญอย่างกะทันหัน การเยียวยา ค่าปรับ ฯลฯ ปตท. จึงมุ่งมั่นปรับปรุงความมั่นคง ความปลอดภัย และการบริหารความต่อเนื่องทางธุรกิจของบริษัทให้มีประสิทธิภาพ มีความยืดหยุ่น พร้อมรับความเสี่ยงทุกรูปแบบ โดยไม่กระทบต่อการดาเนินธุรกิจและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ปตท. ได้กำหนดทิศทางกลยุทธ์ด้านความยั่งยืนไว้ใน “แผนแม่บทการบริหารจัดการความยั่งยืน” โดยพิจารณาครอบคลุม 3 มิติ คือ สิ่งแวดล้อม สังคม และการกำกับดูแล (Environmental, Social and Governance: ESG) ซึ่งในทิศทางกลยุทธ์มิติสังคม ครอบคลุมถึง “การสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดีและคำนึงถึงหลักสิทธิมนุษยชน” มีการดำเนินงานที่เกี่ยวข้องกับอาชีวอนามัยและความปลอดภัย เช่น การปฏิบัติตามกฎความปลอดภัยที่เกี่ยวข้องกับชีวิต การเฝ้าระวังสุขภาพ การวิเคราะห์และจัดการความเสี่ยงด้านความปลอดภัยกระบวนการผลิต (Bow Tie and Barrier Validation) ระบบรายงานสุขภาพของ ปตท. และ ระบบคาดการณ์อุบัติเหตุของรถขนส่งเอ็นจีวี เป็นต้น

เป้าหมายและตัวชี้วัดประเด็นสำคัญด้านความยั่งยืนในระดับสูง

การประเมินมูลค่าที่แท้จริงขององค์กรจากผลการบริหารจัดการด้านความยั่งยืน

ปตท. มีการประเมินมูลค่าที่แท้จริงขององค์กรจากผลกระทบทั้งเชิงบวกและเชิงลบด้านความยั่งยืน โดยครอบคลุมมิติสิ่งแวดล้อม สังคม และการกำกับดูแล เพื่อให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียได้รับข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับผลการดำเนินงานขององค์กรอย่างแท้จริง ที่สะท้อนถึงผลกระทบภายนอกในเชิงบวกและเชิงลบจากการดำเนินงานขององค์กรในรูปแบบของมูลค่าทางการเงิน นอกจากนี้ยังทำให้บริษัทเห็นโอกาสในการปรับปรุงการดำเนินงานเพื่อลดผลกระทบทางลบและความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นต่อธุรกิจและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ซึ่งจะสามารถนำไปสู่การบริหารจัดการอย่างเหมาะสม รวมถึงสามารถนำมาใช้ประกอบการวางแผนและพิจารณาตัดสินใจในการดำเนินโครงการต่าง ๆ ของบริษัทในอนาคต

การประเมินมูลค่าที่แท้จริงด้านความยั่งยืนขององค์กรสามารถแบ่งเป็น 5 ขั้นตอนหลัก โดยที่ขอบเขตการประเมินฯ ครอบคลุมข้อมูลผลการการดำเนินธุรกิจของ ปตท. ในแต่ละปี (ไม่รวมบริษัทในกลุ่ม ปตท.) ดังนี้

1. ศึกษานโยบาย กลยุทธ์ และแผนการดำเนินงานขององค์กรที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการความยั่งยืน
2. เลือกประเด็นด้านความยั่งยืนที่สำคัญขององค์กรประจำปี เพื่อกำหนดตัวชี้วัดที่สะท้อนถึงผลกระทบทางตรงและทางอ้อม
3. รวบรวมข้อมูลตัวชี้วัดและตัวแปรมูลค่าของตัวชี้วัด เพื่อวิเคราะห์หาผลกระทบเชิงบวกและเชิงลบ รวมถึงผลกระทบทางตรงและทางอ้อมที่เหมาะสม
4. คำนวณมูลค่าผลกระทบด้านความยั่งยืนทั้งเชิงบวกและเชิงลบที่เกิดขึ้นด้วยการนำข้อมูลเชิงปริมาณของผลการดำเนินงานด้านความยั่งยืนคูณกับตัวแปรมูลค่าของตัวชี้วัด
5. รวมมูลค่าของตัวชี้วัดแต่ละด้านทั้งผลกระทบเชิงบวกและเชิงลบ เพื่อคำนวณมูลค่าที่แท้จริงขององค์กร